Boguszyce (województwo podlaskie)
53°07′13″N 22°00′46″E/53,120278 22,012778| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
18-400[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BLM |
| SIMC |
0400604[5] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Łomża  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu łomżyńskiego  | |
| 53°07′13″N 22°00′46″E/53,120278 22,012778[1]
| |
Boguszyce – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Łomża[5][6].
Przez miejscowość przepływa rzeka Łomżyczka, dopływ Narwi.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Wojciecha Biskupa i Męczennika w Szczepankowie[7].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Boguszyce położone są 6 km na południe od Łomży i 2 km na wschód od drogi Śniadowo-Łomża. W pobliżu znajduje się węzeł Łomża Południe drogi ekspresowej S61, będącej częścią międzynarodowego korytarza transportowego Via Baltica[8][9].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze wzmianki dotyczące Boguszyc pochodzą z 1388 roku, kiedy to Janusz I Starszy, potwierdzając wcześniejsze nadania swego brata księcia Siemowita IV, nadał te dobra rycerzom Adamowi, Świętosławowi i Dobiesławowi, braciom dziedzicom Ulatowa[10]. W 1407 roku właścicielem części dóbr był synowiec Świętosława Maciej, który odkupił od niego grunty za 30 kop groszy. W 1426 roku notowany jest Bronisz z Boguszyc, a posiadacze wsi przyjęli nazwisko Boguscy i pieczętowali się herbem Topór[11].
W 1480 roku dobra nabyli Włostowiccy herbu Topór, którzy z czasem zaczęli używać nazwiska Boguscy[11]. Przez następnych kilkaset lat Boguszyce należały do różnych właścicieli, w tym do rodu Wierzbickich. Kolejnymi właścicielami byli m.in. Jan Wierzbicki, wojski łomżyński, oraz jego potomkowie: Mikołaj, Kazimierz, Marcin, Szymon i Michał[11].
W 1757 roku Jan Wierzbicki sprzedał Boguszyce, Kisiołki, Sulk i Korytki wraz z przyległościami Szymonowi Skarżyńskiemu herbu Bończa. Skarżyński był aktywnym politykiem i patriotą, który działał jako marszałek konfederacji ziemi łomżyńskiej i wiskiej oraz posłem na Sejm[11].
W drugiej połowie XIX wieku Boguszyce wydzierżawione zostały Stanisławowi Franciszkowi Eligiuszowi Wierzbickiemu herbu Nieczuja, który po ożenku z Kornelią Skarżyńską stał się ich właścicielem. Jego syn, Franciszek Justyn Wierzbicki, angażował się w działalność społeczną i gospodarczą, m.in. wznosząc nowy dwór w 1886 roku[12].
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwały 334 osoby w 36 budynkach mieszkalnych[13]. Miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej w m. Szczepankowie. Podlegała pod Sąd Grodzki i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Łomży[14].
Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie łomżyńskim ziemi łomżyńskiej[15]. W latach 1921 – 1939 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Szczepankowo.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 roku miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. Od 22 lipca 1941 do 1945 roku włączona w skład Landkreis Lomscha, Bezirk Bialystok III Rzeszy[16].
Dwór i Zespół Folwarczny[edytuj | edytuj kod]
Dwór w Boguszycach, obecnie niezachowany, był jednym z centralnych punktów majątku. Nowy, klasycyzujący, murowany dwór wybudowany został w 1886 roku przez Franciszka Wierzbickiego. Poprzednio w Boguszycach istniał stary drewniany budynek mieszkalny ufundowany przez Skarżyńskich. Nowy dwór był wymurowany z cegły, tynkowany, częściowo podpiwniczony, parterowy z piętrową wystawką w osi. Zwrócony frontem na wschód, miał wymiary około 30x13 metrów Zbudowany został w duchu uproszczonego klasycyzmu[11].
Układ wnętrza dworu był dwutraktowy, a sam budynek wyróżniał się prostotą i brakiem monumentalności. W pobliżu dworu w parku znajdowała się lodownia, piwnica ziemna oraz budynek letniej kuchni[11].
Podwórze gospodarcze usytuowane było na wschód od dworu, założone na planie kwadratu i dość rozległe. Zabudowane z trzech stron, otwarte od strony zachodniej. Wszystkie budynki były murowane z cegły lub kamienia i kryte dwuspadowymi dachami[11].
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Na przestrzeni lat liczba ludności Boguszyc ulegała zmianom. W 1921 roku wieś zamieszkiwały 334 osoby[13]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 roku miejscowość liczyła 194 mieszkańców[3].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 7809
- ↑ Wieś Boguszyce w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 76 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Via Baltica - stan realizacji [online], Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, 28 kwietnia 2022.
- ↑ Via Baltica 4lomza.pl [online], 4lomza.pl, 12 sierpnia 2023.
- ↑ Czesław Brodzicki, Ziemia Łomżyńska do 1529 roku, 1999, ISBN 83-86175-95-8.
- ↑ a b c d e f g Marcin Konrad Schirmer, Dwory i majątki ziemskie w okolicach Łomży, 2007, s. 50-51, ISBN 978-83-89729-97-2.
- ↑ Janusz Gwardiak, Franciszek Korneli Wierzbicki (1884-1945), „Studia Łomżyńskie”, XVIII, 2007, s. 147-150.
- ↑ a b Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 53.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 123.
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Karte: Landkreis Lomscha 1. 8. 1944 - Städte und Amtsbezirke [online], www.territorial.de [dostęp 2020-04-19].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Boguszyce (4), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 283.
| Wsie |
|
|---|---|
| Kolonie | |
| Części wsi |
|
| Niestandaryzowana miejscowość |
